ابو عبدالله جامورانی

جامورانی : ابوعبدالله رازی، محدث شیعی، از اهالی روستای قدیمی جاموران یا جماران شمیران در سده 3 ق / 9 م .

درباره سرگذشت، زندگانی و تاریخ مرگ جامورانی اطلاعی دقیق در دست نیست. از آنجا که برخی از نویسندگان رجالی همچون شیخ طوسی (الفهرست، ٢٢٢ ، رجال، ۴۵١ ، ۴۵٢ ) و نجاشی (ص 3۴٨ ) او را بدون ذکر نام و تنها به صورت ابوعبدالله رازی جامورانی فهرست کرده اند، می توان حدس زد که در میان رجال شیعه، شهرت زیادی نداشته است و بسیاری نام او را نمی دانسته اند. بااین حال، نامش بر ما پوشیده نیست. ابن غضائری نام جامورانی را محمد بن احمد آورده است (ص ٩٧ )  . در این میان، نباید محمد بن احمد جامورانی را با ابوجعفر محمد بن احمد بن یحیی اشعری قمی اشتباه گرفت . وی خود از کسانی است که از جامورانی حدیث روایت کرده است (نجاشی، همانجا . برای نمونه ای از این اشتباه، نک : کلباسی، 1/545 ) .

سکوت منابع درباره تاریخ مرگ جامورانی باعث شده است که حدسهای نادرستی درباره زمان حیات وی در منابع متاخر مطرح شود . برای نمونه، مؤلف مشایخ فقه و حدیث در جماران،کلین و درشت (نک : عطاردی، 23 )، به نادرست نخستین اشاره به جامورانی را به کتاب الکافی کلینی (د 3٢٩ ق ٩۴١ م) نسبت داده است، درحالی که درالمحاسن برقی (د ٢٧۴ ق /887 م)  از جامورانی حدیث روایت شده است .

به گزارش منابع، علمای شیعه قم جامورانی را در شمار غلات شیعه برشمرده‌اند. در سده 3 ق، شهر شیعی قم مرکزی برای مقابله با غلو و زیاده گویی در حق ائمه به شمار می آمده، و علمای قم هر که را که به ائمه نسبت امور فوق بشری می داده است، غالی معرفی می کرده اند. باتوجه به اینکه جامورانی را متهم به ارتفاع (نوعی غلو) کرده، و درباره او گفته اند: " فی مذهبه ارتفاع" باید گفت که وی از شمار غالیان مفوضه بود و درباره ائمه اطهار ادعای الوهیت نداشت (ابن غضاثری، همانجا . خمینی، ١٨٩  . برای غلو و بحثی درباره آن، نک : مدرسی، 65-66-83 جم )

اهمیت جامورانی و تاریخ زندگی وی بیشتر به سبب نسبت او به جاموران مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به ذکر نام جامورانی در منابع کهن، می توان نتیجه گرفت جاموران که بنا به قراین و شواهد، محله جماران فعلی در شمیران است، دست کم از سده 3 ق قریه ای آباد و مسکون بوده است (نک : عطاردی، همانجا(.

مآخذ: ابن غضائری، احمد،الرجال، به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، قم، ، 1380 .